Καμία αντισυλληπτική μέθοδος δεν είναι 100% αποτελεσματική, εύκολη στη χρήση, άμεσα αντιστρέψιμη και χωρίς παρενέργειες. Καθεμία έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Τα μέσα και οι τεχνικές που εφαρμόζονται για την αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης αποτελούν την αντισύλληψη.
Καμία αντισυλληπτική μέθοδος δεν είναι 100% αποτελεσματική, εύκολη στη χρήση, άμεσα αντιστρέψιμη και χωρίς παρενέργειες. Καθεμία έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Εξέχουσα σημασία έχει η υγεία της γυναίκας, η ηλικία της, ο τρόπος ζωής της, η οικογενειακή της κατάσταση για την επιλογή της κατάλληλης γι’ αυτήν μεθόδου.
Μηχανικά μέσα αντισύλληψης
Το ανδρικό προφυλακτικό είναι εύχρηστο, φθηνό, άμεσα διαθέσιμο και επιπλέον, άκρως σημαντικό, προφυλάσσει από την εξάπλωση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νόσων.
Το γυναικείο προφυλακτικό εφαρμόζει στον κόλπο και καλύπτει το περίνεο. Είναι δύσχρηστο, όπως επίσης δύσχρηστα είναι το διάφραγμα και η τραχηλική καλύπτρα, η οποία εφαρμόζει σφιχτά στον τράχηλο, πρέπει να αφαιρείται αρκετές ώρες μετά τη συνουσία και να συνοδεύεται πάντα από ταυτόχρονη χρήση σπερματοκτόνων. Τα σπερματοκτόνα είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή ως αφροί, κρέμες ή υπόθετα. Πολλά ζευγάρια εμφανίζουν δυσανεξία στη χρήση τους.
Τα ενδομητρικά σπειράματα, κοινώς σπιράλ, είναι χρήσιμα σε γυναίκες με χαμηλό ρίσκο να εκτεθούν σε σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους. Η αντισυλληπτική δραστικότητά τους διαρκεί πέντε έτη, η τοποθέτησή τους γίνεται από τον γυναικολόγο, κατά προτίμηση τις τελευταίες μέρες της εμμηνορρυσίας. Συνήθεις παρενέργειες είναι η αυξημένη ποσότητα του αίματος της περιόδου και η δυσμηνόρροια στα σπειράματα που φέρουν χαλκό, ενώ αντίθετα το mirena, σπείραμα με προγεστερόνη, μειώνει τη ροή του αίματος και τις κράμπες, υπόκεινται όμως, λόγω της ορμόνης που περιέχει, στους γενικούς περιορισμούς της χρήσης ορμονών.
Ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης
Η συνδυασμένη από του στόματος αντισύλληψη, ευρέως γνωστή ως «αντισυλληπτικό χάπι», περιέχει έναν συνδυασμό οιστρογόνου και προγεσταγόνου ικανού να εμποδίσει μια επερχόμενη εγκυμοσύνη. Το πρώτο δισκίο λαμβάνεται τη μέρα έναρξης της εμμηνορρυσίας και συνεχίζεται καθημερινά την ίδια ώρα για 21 ημέρες. Ακολουθούν 7 ημέρες χωρίς δισκίο, κατά τις οποίες η γυναίκα θα αδιαθετήσει. Μια πρόσθετη μορφή αντισύλληψης (πχ. προφυλακτικό) θα πρέπει να χρησιμοποιείται τον πρώτο μήνα, όταν τα δισκία δεν είναι πλήρως προστατευτικά.
Οφέλη από τη χρήση τους είναι η μείωση του πόνου και της ποσότητας του αίματος της περιόδου. Μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης κύστεων στις ωοθήκες και στους μαστούς και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ενδομητρίου και των ωοθηκών. Παρέχουν επίσης τη δυνατότητα πλήρους προγραμματισμού του κύκλου. Μειονεκτήματά τους είναι η ναυτία που μπορεί να παρουσιαστεί, πονοκέφαλος, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, αύξηση βάρους, άλγος στον μαστό. Ένα μεγάλο ερωτηματικό έχει προκύψει σε σχέση με: «ορμονική αντισύλληψη και καρκίνο μαστού». Απόλυτες αντενδείξεις για τη χρήση τους είναι η θρομβοεμβολική νόσος, η χρόνια ηπατική νόσος, η μητρορραγία από άγνωστη αιτιολογία, κύηση, νεοπλασίες που αντιδρούν στα οιστρογόνα. Σχετικές αντενδείξεις είναι το κάπνισμα σε γυναίκες άνω των 35 ετών, ημικρανίες, καρδιακά νοσήματα και διαβήτης.
Άλλες μορφές ορμονικής αντισύλληψης είναι η ενέσιμη μορφή μακράς διαρκείας, ένεση ενδομυϊκή κάθε 12 εβδομάδες, και τα υποδόρια εμφυτεύματα που τοποθετούνται κάτω από το δέρμα του άνω βραχίονα. Έχουν 5 χρόνια διάρκεια δράσης. Η αφαίρεσή τους απαιτεί περισσότερο χρόνο από την εισαγωγή τους και είναι ελαφρώς δυσάρεστη εξαιτίας της ίνωσης που έχει λάβει χώρα.
Αναξιόπιστες μέθοδοι αντισύλληψης με υψηλά ποσοστά αποτυχίας είναι η μέθοδος υπολογισμού των γόνιμων ημερών, η διακοπή της συνουσίας, η πλύση μετά τη συνουσία και ο παρατεταμένος θηλασμός.
Επείγουσα μετά τη συνουσία αντισύλληψη ή δισκίο της επόμενης μέρας
Ικανό να μειώσει τον κίνδυνο εγκυμοσύνης σε γυναίκες που ήρθαν σε ερωτική επαφή χωρίς προφύλαξη ή με ανεπιτυχή τρόπο προφύλαξης κατά 85%. Όσο αμεσότερα μετά την επικίνδυνη ερωτική επαφή γίνει η λήψη του, τόσο πιο μεγάλη είναι η αποτελεσματικότητά του. Πρέπει να λαμβάνεται το αργότερο μέσα στις πρώτες 72 ώρες από τη στιγμή της συνουσίας έχοντας τη μεγαλύτερή του αποτελεσματικότητα αν ληφθεί μέσα στις πρώτες 24 ώρες. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται συστηματικά ως μέσο αντισύλληψης, διότι περιέχει ορμόνες σε πολύ υψηλή δόση.
